του Μανώλη Συντυχάκη*
Είναι γνωστό ότι από τότε που απομακρύνθηκε η αμερικάνικη βάση στις Γούρνες ξεκίνησε μια αντιπαράθεση για τη μετέπειτα τύχη του χώρου, που εγκαταλείφθηκε και υποβαθμίστηκε με ευθύνη κυβερνήσεων, Περιφέρειας και Δήμων, χωρίς να αξιοποιηθεί για τις λαϊκές ανάγκες. Ήταν σκόπιμη τακτική – γνωστή πια και σε πολλές άλλες περιπτώσεις – ώστε να δικαιολογηθεί η δήθεν αδυναμία του κράτους να διαχειριστεί μεγάλα επιχειρηματικά θέματα και να προχωρήσει η παραχώρηση σε ιδιώτες «σωτήρες» επενδυτές.
Η επικαιροποιημένη ΣΜΠΕ για τη λεγόμενη αξιοποίηση του ακινήτου της πρώην Αμερικάνικης Βάσης Γουρνών, 345,567 στρ. συμπεριλαμβανομένου του αιγιαλού και της παραλίας, εισάγει ως νέο στοιχείο τη χρήση ΚΑΖΙΝΟ, δίπλα ακριβώς σε υφιστάμενες εκπαιδευτικές και ερευνητικές δομές (Καλλιτεχνικό και μουσικό σχολείο Ηρακλείου, Γυμνάσιο, Λύκειο Γουβών, Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) και τον «Θαλασσόκοσμο»), για τις οποίες στη ΣΜΠΕ δεν υπάρχει καμία απολύτως αναφορά, ως προς την τύχη τους, με ασφαλή, δυστυχώς, την πρόβλεψη να απαξιωθούν και ή να κλείσουν ή να τεθούν στην υπηρεσία των επενδυτών, όπως ο «Θαλασσόκοσμος».
Η παγίδα των νομικών και τεχνοκρατικών συζητήσεων που στήνει έντεχνα η κυβέρνηση με τη διοίκηση της περιφέρειας Κρήτης, στη λογική μιας κοπτοραπτικής – προσθέτω ή αφαιρώ κάτι από τη μελέτη ή κάνω λόγο για το αν διασφαλίζονται λίγο ή περισσότερο οι περιβαλλοντικοί όροι για τη μελλοντική επένδυση- στοχεύει στο να συσκοτίσει το ότι η συγκεκριμένη ΣΜΠΕ υπηρετεί τις επενδυτικές επιδιώξεις και υπακούει στο μοντέλο της καπιταλιστικής οικονομίας και ανάπτυξης.
Το ακίνητο στις Γούρνες δεν είναι απλώς μία ακόμα περίπτωση αποκάλυψης της ομοιότητας της πολιτικής της ΝΔ με αυτή του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΙΝΑΛ. Το ακίνητο της πρώην αμερικάνικης βάσης, η ιδιωτικοποίηση και η «αξιοποίησή» του, φωτίζουν τον ταξικό χαρακτήρα της αναπτυξιακής πολιτικής που προωθεί η άρχουσα τάξη και την οποία υπηρέτησαν και υπηρετούν οι αστικές κυβερνήσεις και οι εκπρόσωποι τους στην περιφέρεια.
Πρόκειται για μια καραμπινάτη ιδιωτικοποίηση, για την οποία οι παρατάξεις στο περιφερειακό συμβούλιο που πρόσκεινται στο ΚΙΝΑΛ -ΣΥΡΙΖΑ και στη ΝΔ, διαφωνούν μόνο όσο αφορά το ποια συμφέροντα των επιχειρηματικών ομίλων θα εξυπηρετηθούν.
Αυτή η επένδυση πολλών εκατομμυρίων – ίσως και δισεκατομμυρίων, ανεξάρτητα από το ποια κοινοπραξία θα τη σφετεριστεί μελλοντικά, δεν είναι τυχαία. Στην πραγματικότητα εντάσσεται στο γενικότερο σχέδιο πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων για τη μετατροπή όλου του παραλιακού μετώπου σε κρητική Ριβιέρα για πολύ υψηλά βαλάντια.
Σ’ αυτόν τον άξονα κινούνται οι αναπτυξιακές προτεραιότητες της άρχουσας τάξης και του κράτους για την Κρήτη, από την τουριστική αξιοποίηση του θαλάσσιου μετώπου, το λιμάνι κρουαζιέρας, το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι, τις αστικές αναπλάσεις στο εσωτερικό του αστικού ιστού του ενιαίου πλέον πολεοδομικού συγκροτήματος Γάζι-Ηράκλειο-Αλικαρνασσός-Γούρνες-Γούβες-Χερσόνησος-Μάλια-Σίσι/Μίλατος.
Το σχέδιο αυτό, που χαράχτηκε πολύ πριν από την κρίση, εστιάζει στην αξιοποίηση της θέσης της χώρας ως κόμβου μεταφοράς εμπορευμάτων και στη σημαντική αύξηση του τουρισμού υψηλού εισοδήματος από το εξωτερικό, αξιοποιώντας και την Κρήτη ως κεντρικό τουριστικό προορισμό.
Η περαιτέρω «αξιοποίηση» του Βόρειου Μετώπου ως τουριστικής περιοχής θα έχει αντίκτυπο στα λαϊκά στρώματα. Ήδη, μεγάλο τμήμα του παραλιακού μετώπου είναι πρακτικά απροσπέλαστο για τους εργαζόμενους, αφού οι λεγόμενες «οργανωμένες παραλίες» επιβάλλουν με διάφορους τρόπους μεγάλο τίμημα για την πρόσβαση, και η τουριστική αξιοποίηση του ακινήτου στις Γούρνες θα επιδεινώσει την κατάσταση.
Η πρόβλεψη της χρήσης Καζίνο στην επικείμενη επένδυση, σηματοδοτεί την ανάπτυξη που θέλουν. Βασίζεται σε μνημονιακές δεσμεύσεις προς την ΕΕ και το ΔΝΤ. Η νομιμοποίηση και η εξάπλωση του τζόγου πρόκειται για ένα ακόμα έγκλημα σε βάρος του λαού και της νεολαίας. Είναι ένα ακόμα δείγμα της παρασιτικής λειτουργίας και της σαπίλας του καπιταλισμού και των πολιτικών ηγεσιών που τον υπηρετούν, το να θεωρούν τον τζόγο παράγοντα ανάπτυξης.
Η κυβέρνηση, η περιφέρεια ως βασικός πυλώνας του κράτους, από τη μία δημιουργούν ανέργους, πνίγουν το χειμώνα και καίνε το καλοκαίρι τις ζωές των φτωχών λαϊκών οικογενειών, τις οδηγούν στη φτώχεια και το περιθώριο και από την άλλη καλλιεργούν αυταπάτες και φρούδες ελπίδες για εύκολο χρήμα, «χτίζοντας» Καζίνο, «κουλοχέρηδες» και «φρουτάκια» με συνακόλουθα την αύξηση της εγκληματικότητας, της τοκογλυφίας, των παράνομων κυκλωμάτων, κ.λπ.
Η αλήθεια είναι ότι οι μόνοι που έχουν λόγο να πανηγυρίζουν από την έγκριση της ΣΜΠΕ, κατά συνέπεια της επένδυσης είναι οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι, που υλοποιούν τα σχέδιά τους, και συνολικά η άρχουσα τάξη, που προωθεί έναν από τους στρατηγικούς στόχους της για το μέλλον της Βάσης των Γουρνών, δηλαδή την ενίσχυση της περιοχής ως τουριστικού προορισμού υψηλού επιπέδου, με μονάδες πολυτελείας, συνεδριακά κέντρα και σημείο αναφοράς για την κρουαζιέρα.
Οι όμιλοι έχουν κάθε λόγο να πανηγυρίζουν, γιατί με τις συγκεκριμένες επενδύσεις θα αυξηθούν τα κέρδη τους. Όμως, αυτά τα κέρδη δεν θα πέσουν από τον ουρανό. Θα προέλθουν από το ξεζούμισμα των εργαζομένων, από την αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης. Θα αυξηθούν με τη στήριξη του αστικού κράτους, τις φοροελαφρύνσεις του κεφαλαίου, τις εκπτώσεις στην προστασία του περιβάλλοντος. Κι όλα αυτά θα τα πληρώσει πολλαπλάσια ο λαός.
Άλλωστε, υπάρχει ήδη αρνητική πείρα από το πώς διασφαλίζουν τα κέρδη τους οι όμιλοι που επενδύουν στην Ελλάδα στον τουρισμό πολυτελείας, στα πεντάστερα ξενοδοχεία και στις βίλες. Οι συνθήκες εργασίας των εργαζομένων στις κατασκευές των έργων, στα ξενοδοχεία πολυτελείας, στον Επισιτισμό, φωτίζουν τις συνέπειες που θα έχουν για τα λαϊκά στρώματα τα επενδυτικά σχέδια του μεγάλου κεφαλαίου, που συνθλίβουν δικαιώματα και σύγχρονες λαϊκές ανάγκες, επειδή είναι ασύμβατα με τα κέρδη του.
Τίποτα δεν έχουν να κερδίσουν και οι κάτοικοι και τα μικρά μαγαζιά της περιοχής από το μεγάλο τουριστικό συγκρότημα πολυτελείας, με καζίνο και μια νέα κλειστή πόλη για υψηλά εισοδήματα μέσα στην πόλη.
Αναπτυξιακή πολιτική προς όφελος του λαού με ταυτόχρονα οφέλη των κατοίκων και προστασία του περιβάλλοντος, μόνο η λαϊκή εξουσία μπορεί να εξασφαλίσει.
Στο πλαίσιο ενός διαφορετικού δρόμου ανάπτυξης, με γνώμονα τις ανάγκες της κοινωνίας και όχι το κέρδος των μεγάλων ομίλων, με την εξουσία και την οικονομία στα χέρια του λαού, θα μπορούσαν να σχεδιαστούν οι διαφορετικές χρήσεις γης και να κατασκευαστούν οι αναγκαίες υποδομές στο ευρύτερο παράκτιο μέτωπο και συνολικά στην Κρήτη, με τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζονται ταυτόχρονα:
- Το δικαίωμα για μεγάλους ελεύθερους χώρους, με πράσινο και δυνατότητες αναψυχής.
- Οι δωρεάν υποδομές για υψηλού επιπέδου μορφωτικές, ερευνητικές, αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες με την αποκλειστική ευθύνη λειτουργίας και χρηματοδότησης.
- Το δικαίωμα στην ασφαλή, ποιοτική λαϊκή κατοικία.
- Το δικαίωμα στις δωρεάν, γρήγορες, ασφαλείς μεταφορές.
- Η επαρκής και δωρεάν διασφάλιση της υγείας του συνόλου των κατοίκων.
Στις σύγχρονες αυτές προκλήσεις απάντηση μπορεί να δώσει η οργάνωση της πάλης για ριζικές ανατροπές στην εξουσία και την οικονομία, που είναι προϋπόθεση για να ικανοποιηθούν ολόπλευρα οι σύγχρονες λαϊκές ανάγκες.
*Επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης Κρήτης και βουλευτή του ΚΚΕ
- Το άρθρο του Μ. Συντυχάκη βασίστηκε στην τοποθέτησή του στη συζήτηση του σχετικού θέματος στο περιφερειακό συμβούλιο της 10.1.2020.
